De werking van een vacuüm straalmachine  ook wel borstel straalmachine is een combinatie van een straalketel en een vacuümunit. In het straalproces wordt gebruikgemaakt van een conventionele straalketel, straalslang en straal nozzle. Het straalmiddel wordt in een gesloten ruimte,  een straalkop,  welke met een borstelring tegen het schoon te maken oppervlak wordt gedrukt, gestraald. Deze straalkop wordt over het te stralen oppervlak bewogen. Het vacuüm voor de afzuiging kan gecreëerd worden door een venturie of een elektrische ventilator. Dit vacuüm transporteert het gebruikte straalmiddel, stof en verfresten van de straalkop naar de machine.

In  de stof afscheider van de machine wordt het gebruikte straalmiddel gereinigd van het stof.  Het straalmiddel wordt opgeslagen voor hergebruik in de ruimte boven de straalketel, terwijl het stof wordt afgezogen naar het filtercompartiment.

In het filtercompartiment wordt de lucht gefilterd en via de venturie of ventilator teruggevoerd in de omgevingslucht. Het stof wordt verzameld aan de onderzijde van het filtercompartiment, via een klep geledigd in een zak en op verantwoorde manier afgevoerd.

Het filterpatroon of zakken dienen gereinigd te worden, dit kan automatisch maar ook handmatig.

Een zeef boven de straalketel zorgt ervoor dat grote stukken, die worden teruggezogen, opgevangen worden, om te voorkomen dat deze in de straalketel terechtkomen en de doseerkraan  verstoppen.

De vacuüm straalmachine leent zich bij uitstek voor het stralen van lasnaden, spot blasting, het opruwen van beton, stralen van  hout, gevel reinigen , stralen van vloeren, etc.